Badanie krwi – przygotowanie
Do badań laboratoryjnych zaleca się pobieranie na czczo, po 12 godzinach od przyjęcia ostatniego posiłku, z zachowaniem zmniejszonej aktywności fizycznej przez pacjenta przed pobraniem.
12 godzin przed nie jedz i nie pij nic prócz wody
1 godzinę przed nie pal papierosów
24 godziny przed nie spożywaj alkoholu
24 godziny przed unikaj intensywnego wysiłku fizycznego
Ogólne badanie moczu – przygotowanie
Mocz pobierany przez pacjenta powinien pochodzić z tzw. środkowego strumienia. Jeśli jest to możliwe do badania należy przeznaczyć mocz poranny, gdyż wówczas ilość bakterii jest największa.
Umyć ręce bieżącą wodą z mydłem i wysuszyć jednorazowym ręcznikiem.
Dokładnie umyć okolice krocza i cewki moczowej, spłukać wodą, u mężczyzn, po odciągnięciu napletka dokładnym umyciu, żołądź prącia za pomocą wacika zwilżonego roztworem mydła spłukać wodą.
Po umyciu nie należy wycierać okolic narządów płciowych
Oddać około połowę zawartości pęcherza do ubikacji (pierwsza część oddawanego moczu wypłukuje bakterie z okolicy ujścia cewki moczowej), a następnie nie przerywając strumienia, pobrać około 10 ml moczu bezpośrednio do przygotowanego naczynia nie dotykając jego brzegu i wewnętrznej powierzchni.
Mocz należy natychmiast po pobraniu transportować do punktu pobrań materiałów. Jeśli jest to niemożliwe, mocz należy aż do chwili transportu przechowywać w lodówce (4-8°C), aby zapobiec namnożeniu się bakterii, a przez to otrzymaniu fałszywie dodatnich wyników badania.
UWAGA! Do badan mikrobiologicznych i mykologicznych należy użyć jałowych pojemniczków i dostarczyć materiał do laboratorium.
Pobieranie moczu u małych dzieci
U niemowląt mocz możemy pobrać do jałowego woreczka przyklejanego do narządów moczowych
Woreczek powinien być zakładany rano (nie na noc), tuż przed oddaniem moczu przez dziecko. Ten sposób pobrania moczu nie wyklucza zanieczyszczenia, stąd dla uzyskania wiarygodnego wyniku należy pobrać mocz do badania przynajmniej dwukrotnie
Po wypełnieniu woreczka wkładamy go w całości do jałowego pojemnika ? nie przelewamy moczu.
Kał
Próbki stolca przesyłane do badania w celu ustalenia lub potwierdzenia choroby zakaźnej jelit lub pasożytniczej przewodu pokarmowego, należy pobrać w jak najwcześniejszym okresie choroby – jeszcze przed zażyciem leków przeciwbakteryjnych lub przeciwrobaczych. W przypadku, gdy kał jest przesyłany do badania na tzw. zawartość krwi utajonej, pacjent uprzednio powinien przez 3 dni stosować dietę bezmięsną, wykluczając potrawy zawierające krew (np. kaszanka, czarnina), wykluczając jarzyny zielone oraz rzepę i chrzan, lecz bogatą w błonnik i inne substancje nieprzyswajalne (np. chleb razowy, kasza gryczana, warzywa i owoce bez elementów zielonych). Ponadto, w tym czasie pacjent nie powinien przyjmować leków doustnych, takich jak: aspiryna, witamina C, żelazo i inne preparaty zawierające te składniki (np. Scorbolamid). Nie należy przesyłać kału do badania, jeżeli występują krwawienia z żylaków odbytu lub podczas miesiączki. Należy również zwrócić uwagę na sposób mycia zębów – zbyt twarda szczoteczka może uszkadzać dziąsła doprowadzając do ich krwawienia, co może być przyczyną wykrycia krwi w kale. Przed badaniem należy zaopatrzyć się w specjalny pojemnik, w którym powinna być transportowana próbka kału do laboratorium.
Badanie kału na resztki pokarmowe
Materiał: kał około 2 g .
Kał pobrany w sposób naturalny po diecie podstawowej. Pobiera się łyżeczką lub drewnianą szpatułką porcję kału (około 2 g) i przenosi się ją do pojemnika, który przesyła się do laboratorium (pojemnik i łyżeczkę/szpatułkę otrzymuje się z laboratorium. Materiału nie przechowuje się.
Badanie bakteriologiczne kału
Kał do badania pobiera się z masy kałowej oddanej w wyniku aktu defekacji bez użycia środków przeczyszczających (np. parafiny) lub lewatywy. Kał oddaje się do tzw. pojemnika kałowego, którym może być dowolne naczynie uprzednio dokładnie umyte wodą wraz z detergentem, dokładnie wypłukane i osuszone (np. nocnik). Łyżeczką / szpatułką porcję kału (około 2 g) przenosi się do jałowego pojemnika, który przesyła się do laboratorium (pojemnik i łyżeczkę/szpatułkę otrzymuje się z laboratorium).
W przypadku badania w kierunku nosicielstwa SS pobieramy trzy próbki kału(każda z innego dnia) i przesyłamy do laboratorium pojedynczo w dniu pobrania lub następnego dnia. Kartę wyniku badania laboratoryjnego wypełnić z każdej strony czytelnie i bardzo dokładnie ( imię, nazwisko, wiek, adres, które badanie, podkreślić chory/zdrowy/nosiciel/ozdrowieniec.
Badanie kału w kierunku pasożytów , bakterii H.pylori, Rota i Adenowirusów, lamblii i na obecność krwi .
Kał do badania pobiera się z masy kałowej oddanej w wyniku aktu defekacji bez użycia środków przeczyszczających (np. parafiny) lub lewatywy. Jedynie w szczególnych sytuacjach, na zlecenie lekarza, kał jest pobierany po uprzednio dokonanej lewatywie Kał oddaje się do tzw. pojemnika kałowego, którym może być dowolne naczynie uprzednio dokładnie umyte wodą wraz z detergentem, dokładnie wypłukane i osuszone (np. nocnik, basen). Nie należy oddawać kału do muszli klozetowej W przypadku niemowląt i małych dzieci kał można pobrać z pieluszki, którą uprzednio wyjałowiono poprzez prasowanie gorącym żelazkiem (dotyczy to tylko pieluszek wielorazowych). Następnie pobiera się łyżeczką lub drewnianą szpatułką porcję kału (około 2 g) i przenosi się ją do pojemnika, który przesyła się do Pojemnik ten należy wyraźnie opisać (przykleić kartkę zawierającą imię i nazwisko, datę urodzenia, miejsce zamieszkania badanego oraz datę pobrania próbek kału).
W celu uzyskania najbardziej wiarygodnych wyników należy przesłać próbkę kału pobraną ze świeżo oddanego stolca. W przypadku kiedy, występują naprzemiennie stolce prawidłowo uformowane i biegunkowe, do badania należy przesłać stolec biegunkowy. Kiedy oddany kał zawiera domieszkę krwi, śluzu, ropy, itp., do laboratorium przesyła się próbkę kału z tymi składnikami.
Kiedy pobiera się kał celem stwierdzenia obecności pasożytów (badania parazytologiczne), należy pamiętać o tym, że pasożyty – znajdujące się w kale pobieranym do analizy – są bardzo wrażliwe na zmiany warunków środowiska (np. temperatura, kontakt z powietrzem). Dotyczy to szczególnie kału biegunkowego. Dlatego też badanie to musi być wielokrotnie powtarzane, zwykle w odstępach 2-3 dniowych. Bardzo ważne jest to, aby próbki kału pobierać z różnych miejsc masy kałowej, a do laboratorium dostarczyć nieco więcej kału niż w przypadku innych badań (około 10 g). Próbki kału na tzw. krew utajoną bada się z trzech kolejnych wypróżnień, z tym, że z każdego wypróżnienia pobiera się dwie próbki kału.
Materiał można przechowywać 12 godzin w lodówce.
Badanie nasienia (spermiogram)
Podstawowym badaniem sprawdzającym płodność mężczyzn jest badanie nasienia. W celu jego wykonania mężczyzna musi dostarczyć nasienie uzyskane podczas masturbacji w domu albo w gabinecie lekarskim.
Należy powstrzymać się od wytrysku przez 3 do 5 dni przed planowanym badaniem, ponieważ każda ejakulacja zmniejsza ilość plemników o jedną trzecią. (maksymalna liczba plemników jest zwykle otrzymywana poprzez abstynencję płciową przez cztery dni).
Prawidłowe oddanie nasienia jest ważne, ponieważ największe stężenie plemników znajduje się w początkowej porcji wytrysku. Nasienie powinno być przechowywane w temperaturze zbliżonej do temperatury ciała i jak najszybciej dostarczone do badania. Jeżeli nasienie nie zostanie zbadane w przeciągu 30 min, ani nie będzie trzymane w temperaturze 37stopni, to znaczna część odsetka plemników może obumrzeć albo zmniejszyć swoją żywotność
Badanie nasienia powinno zostać przeprowadzone przynajmniej trzy razy w przeciągu kilku miesięcy. Badanie nasienia powinno wykazać zaburzenia związane z liczbą, ruchliwością i innymi nieprawidłowościami plemników i płynu nasiennego. Zmniejszona liczba plemników nie powinna być traktowana jako ostateczne rozpoznanie niepłodności, a raczej jako czynnik sygnalizujący problem z płodnością
Obecnie uważa się, że ilość poniżej 20 milionów plemników w mililitrze sugeruje niepłodność, niemniej ciąża jest czasem możliwa nawet przy tak małych ilościach plemników.